_WAT
Eerstelijns rechtshulp door de BNO
Wanneer je als ontwerper een zakelijk probleem hebt, ben je in de eerste plaats gebaat bij eerstelijns juridisch en zakelijk advies. De meest voorkomende problemen hebben betrekking op offertes, overeenkomsten en (ingetrokken) opdrachten, op auteursrecht en overige rechten van intellectuele eigendom, op al dan niet betwiste facturen, en overige zakelijke problemen rondom de bedrijfsvoering.
De eerstelijns hulp van de BNO is bedoeld om in te schatten wat je (juridische) positie is en om je op weg te helpen bij het oplossen van het probleem. Leden van de BNO kunnen telefonisch of per mail contact opnemen met de BNO voor kosteloos eerstelijns juridisch en zakelijk advies. De BNO geeft de ontwerper advies waarmee de ontwerper zelf aan de slag kan. De BNO beschikt ook over een groot aantal voorbeelddocumenten waar haar leden uit kunnen putten. De BNO kijkt mee in de uitvoering waar nodig, maar blijft verder op de achtergrond en treedt dus niet op namens een ontwerper. Dit betekent dat de BNO geen brieven schrijft, onderhandelingen voert of procedures voert namens de ontwerper.
Tweedelijns rechtshulp door de advocaten en mediator via de SRO
Met een eerstelijns juridisch advies zijn de meeste ontwerpers afdoende geholpen. In sommige gevallen kan het echter nodig zijn om verdere actie te ondernemen waarvoor een advocaat of mediator moet worden ingeschakeld.
Dat is vanwege de hoge kosten die dit meebrengt voor de ontwerper niet altijd mogelijk of de moeite waard. Ook is het mogelijk dat het voeren van een procedure van groot belang kan zijn voor de hele ontwerpsector (een principiële zaak). Ook kan mediation een oplossing bieden voor een geschil. Daarom heeft de BNO de Stichting Rechtshulp Ontwerpers (SRO) in het leven geroepen. De SRO heeft als doel de juridische en bedrijfseconomische positie van ontwerpers en ontwerpbureaus te versterken. Dit gebeurt door hen toegang te verschaffen tot tweedelijns rechtshulp tegen een gereduceerd tarief. De advocaten met wie de SRO afspraken heeft gemaakt, kunnen namens de ontwerper of het ontwerpbureau optreden.
De mediator met wie de SRO afspraken heeft gemaakt, is onpartijdig en streeft ernaar om samen met de ontwerpers én de andere partij te werken aan een oplossing van een zakelijk geschil. De eerste kennismaking bij mediation is gratis. Tijdens dit contact wordt op hoofdlijnen besproken wat de aard van het conflict is en of mediation geschikt is om hierbij in te zetten. Mediation kan een waardevolle toevoeging zijn in een geschil, bijvoorbeeld wanneer het verbeteren van de zakelijke relatie met de opdrachtgever belangrijk is.
Voorbeeld mediation
MEDIATION BIJ GESCHIL TUSSEN PARTNERS ONTWERPBUREAU
Situatie
Partijen zijn samen een bedrijf gestart in de ontwerp-branche. De samenwerking liep goed, er was sprake van een heldere taakverdeling waar ieder zijn talenten optimaal in kon leggen en de partners voelden elkaar aan en versterkten elkaar in hun energie.
Dat verandert in de loop van de tijd, als het slecht gaat met de onderneming en partijen vanwege Corona van huis uit werken, er ontstaat twijfel bij een van de partners of de samenwerking nog wel zo goed loopt, de “klik” lijkt er uit. Deze partner krijgt na enige tijd een burn-out en zit ziek thuis, de ander krijgt er diens taken dus bij, terwijl deze het al ontzettend druk heeft. Achterdocht ontstaat bij de zieke partner als een ander in het bedrijf een aantal taken van deze overneemt. De ander, die er alleen voor staat ziet geen toekomst meer voor het bedrijf in deze vorm en wil de zaak verkopen of beëindigen, de zieke partner zet een advocaat in om de afwikkeling goed af te kunnen ronden. Partijen hebben op advies van de arts geen rechtstreeks contact met elkaar.
De sfeer verhardt. Het gaat slecht met het ontwerpbureau, er is heel grote haast geboden met het nemen van ingrijpende beslissingen (ook voor het personeel) en er resteert geen tijd voor een doorstart. Uiteindelijk wenden partijen zich op aanraden en introductie van de SRO tot een mediator. De thuiszittend partner wordt, door de arts, ontraden om rechtstreeks contact met de andere partner te hebben. Na een een-op-een-gesprek met de mediator is deze alsnog bereid tot zo’n gesprek. Er zou alleen over zakelijke zaken gesproken worden, niet (ook) over emotionele zaken. De geplande liquidatie en het afvloeien van het personeel in geval er geen doorstart door hen plaats kan vinden, vereist zorgvuldige en spoedige beslissingen en planning.
Beschrijving mediationtraject
In de eerste sessie worden zaken benoemd, wordt begrip voor elkaars denken en handelen opgebracht en ontwikkeld en vloeien alsnog tranen. Voor een samen verder gaan is in de gegeven situatie geen ruimte meer. In de tweede sessie komen, omdat partijen nu weer de wil hebben elkaar te begrijpen, de emoties (nu uit het verleden) naar voren en neemt begrip voor de ander sterk toe. In de derde sessie (digitaal) wordt, op voorstel van de mediator, over een “earn-out” voor de zieke partner gesproken bij een dan nog overwogen verkoop of doorstart na liquidatie.
In de vierde sessie wordt over de earn-out verder gesproken, ook bij liquidatie, als een doorstart plaatsvindt. Nu komt ook een bedrag ineens als finale afwikkeling naar voren. Er moet nog wat gerekend worden en dan zal er een slotsessie zijn. Die vijfde sessie vindt de volgende dag plaats. Er wordt overeenstemming bereikt, waarbij scenario’s voor verschillende opties in de toekomst (en daarbij behorende earn-out-vergoedingen) worden overeengekomen.
Tot slot wordt afgesproken, dat, vanwege de hectiek tot aan de datum van liquidatie (uiterlijk een maand later), als er iets aan emoties opkomt, een van de partijen de mediator kan aangeven verder te willen in de mediation en de ander verklaart zich bereid daaraan mee te werken. Partijen leggen een datum vast voor een slotsessie in de toekomst, waarmee de mediation nog even ”in de buurt blijft”.
Conclusie
Beide partijen zijn opgelucht, zijn weer on speaking terms en vinden weer de energie verder te gaan ondernemen.Er was sprake van een hectische situatie: partijen waren in een crisis beland waarin voor het bedrijf (en personeel) met spoed actie moest worden genomen en zij onderling niet meer met elkaar spraken en een slecht gevallen advocatenbrief al was uitgegaan. Door de welwillendheid van partijen en de tijd en energie hiervoor vrij te willen maken is deze mediation gelukt is: de zaak is uiteindelijk afgewikkeld, partijen kunnen weer samen door de deur en vol energie met hun eigen leven verder.